Een speelfilm is niet echt. Toch voel je echte emoties: spanning, ontroering, afkeer, noem maar op. Film en video is de kijker voor de gek houden. Als filmmaker heb je daar allerlei tools voor. Hieronder laat ik een aantal van die tools, of effecten, of trucjes zien en ik leg uit hoe ze werken. Belangrijke tip: bekijk de voorbeeldvideo’s fullscreen, voor de beste ervaring. En je mag ook alleen de mooie video’s bekijken 😉
1. Time lapse
Iets wat schijnbaar statisch is, dynamisch maken. Dat is een time lapse. Een time lapse is eigenlijk een sterk versneld shot. De tijd die verstrijkt tussen het begin en eind van de time lapse kan een paar minuten zijn, maar ook een paar dagen en soms zelfs jaren! Wolken zijn dankbare objecten voor een timelapse, of bloemen die zich openen in een paar seconde bijvoorbeeld. Bekijk de timelapsevideo hiernaast. Prachtige bewegende sterrenhemels, spectaculiere landschappen en een fantastisch spel met licht maakt deze tot één van mijn favorieten.
Fantastische timelapses van Martin Heck 5:32
Voorbeelden van cinemagraphics 4:49
2. Cinemagraphic
Een Cinema-wat? Een cinemagraphic of cinemagraph video is geen foto, maar ook geen video. Het is een creatieve tussenvorm, een spel tussen stilstand, beweging en tijd. Een foto van een glas en een waterkan bijvoorbeeld. Het glas wordt ingeschonken en het water is het enige wat eindeloos beweegt. Of een foto van een jongen op een skateboard, glijdend en balancerend, maar gefreezed op de reling van een trap, terwijl een vrouw voorbij loopt. Een cinemagraphic klopt niet helemaal, dat maakt het leuk. Het werkt goed met bewegingen waar geen begin of eind aan zit, zoals een draaiende windmolen of kabbelend water. Leuk om als filmmaker mee te experimenteren en te combineren met time lapse en slow motion!
3. Green screen
Met deze techniek kun je de achtergrond in een video vervangen voor iets anders. Je zolderkamer veranderd in een tropisch eiland of een ijzig Antartica. Het egale groen van de achtergrond wordt herkend door montagesoftware. Het programma haalt deze specifieke kleur groen weg, waardoor de achtergrond verdwijnt en je er iets anders voor in de plaats kan zetten. Dit trucje werkt met alle kleuren. Blauw wordt ook veel gebruikt. Waarom dan die groene kleur? Huidskleur en bijvoorbeeld haar is niet groen. Daardoor werkt groen goed bij mensen. Het video CV hiernaast is opgenomen in mijn ruimte in de Gruyter Fabriek (en ik heb dus helaas niet zo’n uitzicht). Enkele tips voor mensen die dit zelf willen proberen: belicht het green screen en het onderwerp apart en belicht het het scherm zo egaal mogelijk. Ga niet te dicht tegen het green screen staan, hoe meer afstand hoe beter. En als laatst: trek geen groene kleding aan!
Video CV met green screen techniek 1:28
Compilatie van slow motion experimenten van ‘The Slow Mo Guys” 12:55
4. Super slow motion
Het tegenovergestelde van een time-lapse zou je kunnen zeggen: de super slow motion. Gewone slowmo is gewoon stoer, maar met super slowmo zie je dingen die je normaal niet ziet, omdat het gewoon te snel gaat. Een lucifer die ontbrandt bijvoorbeeld, of een glas dat stuk valt. Normale video laat 25 beelden per seconde achter elkaar zien. Dat is voldoende om de kijker het gevoel van een vloeiende beweging te geven. Normaal schiet je ook met 25 beelden per seconde. Wanneer je opneemt met bijvoorbeeld 400 en dat afspeelt met 25 beelden per seconde, dan zie je een beweging 16 keer zo langzaam. Voor de video-nerds: met mijn apparatuur kan ik tot 800 fps schieten. Je hebt dan veel licht nodig, omdat je ook opneemt met minimaal een sluitertijd van 1/800. The Slow Mo Guys uit het filmpje hiernaast hebben apparatuur om op te nemen met 100.000 fps! Baas boven baas… (of baas boven Klaas).
5. Dolly zoom of Hitchcock zoom
Dit effect is lastig uit te leggen. Bekijk daarom eerst een stukje van het voorbeeld, dan weet je wat ik bedoel. Het shot in het begin van het trapgat naar beneden geschoten bijvoorbeeld. Het shot van de sepia kamer op 0:46 laat het heel duidelijk zien. Het zijn vervreemdende duizelingwekkende shots. Je hebt het gevoel dichter bij het onderwerp te komen, zonder dat het onderwerp groter in beeld komt (of andersom). Hoe doen ze dat? Wat je ziet is een overgang van een zoomlens naar een groothoeklens, want wanneer je inzoomt haal je niet alleen iets dichterbij. Naast het kader veranderd ook het perspectief. Wanneer je nu inzoomt en tegelijk met de camera met de juiste snelheid naar achter rijdt (of andersom), blijft het kader gelijk en hou je alleen de verandering in perspectief over.
De evolutie van de dolly zoom 8:25
Drone beelden van DroneOneMedia 10:00
Bonus effect: Drone-shots
Niet echt een effect, maar wel vet: drone-shots! Daarom als bonus deze video als afsluiting van deze blog.
Voor deze effecten is vaak specialistisch camerawerk nodig. Met green screen opnamen en timelapse heb ik veel ervaring. Ook cinemagraphic en slow motion heb ik vaak gebruikt. Drone shots laat ik meestal maken door een specialist. Lees hier meer over mijn camerawerk voor videoproductie.
Klaas Pelser.
